Willen de digitale overheid en de participatiesamenleving een succes worden, dan moeten de digitale diensten en voorzieningen aan minimale toegankelijkheidsvoorwaarden voldoen. Daarom dienen gemeenteraden dit een prominente plaats geven in de komende raadsprogramma’s en collegeakkoorden.
Sinds 2004 zet Stichting Waarmerk drempelvrij.nl zich in voor digitale toegankelijkheid van de overheid. Nu burgers steeds afhankelijker worden van digitale dienstverlening en de participatiesamenleving steeds meer van burgers vraagt, zijn nieuwe spelregels voor de contacten tussen burger en overheid noodzakelijk.
Daarom heeft stichting haar dienstenpakket verbreed. Dat bestaat allereerst uit een gestroomlijnde Waarmerkregeling waarmee overheden de toegankelijkheid van hun website objectief kunnen aantonen. Daarnaast is een Toegankelijkheidsregister in ontwikkeling waarin ontwerpers, bouwers en adviseurs worden opgenomen die aantoonbaar hebben bijgedragen aan toegankelijke digitale diensten. Ten slotte introduceert de stichting een Burgertoets waarmee gebruikers van digitale diensten en bezoekers van websites kunnen aangeven wat er vanuit hun perspectief schort aan de aangeboden diensten en hoe dat beter kan. De statuten en naam van de stichting zijn inmiddels aangepast aan de bredere doelstelling.
Digitale dienstverlening wordt menens
Burgers hebben recht op een toegankelijke digitale overheid. Daarom moeten overheidswebsites aantoonbaar voldoen aan minimale eisen van toegankelijkheid volgens internationale normen. Dat geldt te meer nu digitale dienstverlening de laatste jaren steeds belangrijker is geworden. Volgens de kabinetsplannen zal dit in 2017 de normale vorm van contact zijn. Ook stellen internationale verdragen en Europese regelingen eisen aan publieke digitale dienstverlening. Verder leidt de decentralisatie van rijkstaken op het gebied van zorg, onderwijs en werkgelegenheid ertoe dat burgers steeds afhankelijker worden van lokale dienstverlening. Ten slotte veronderstelt de door het kabinet beleden participatiesamenleving dat burgers meedoen. Daar moeten ze ook daadwerkelijk de kans toe krijgen. Voor drempelvrij.nl voldoende redenen om toegankelijkheid een nieuwe impuls te geven. Met het oog daarop heeft de stichting haar eigen dienstenpakket op drie manieren aangepast en verbreed.
Waarmerkverlening vernieuwd
Sinds 2003 gelden er eisen voor toegankelijkheid van overheidswebsites, gebaseerd op de internationale standaardnorm: Web Content Accessibility Guidelines. Deze zogeheten WCAG zijn in 2009 herzien en in 2011 volledig opgenomen in de Webrichtlijnen 2.0. Daarmee zijn ze van kracht voor de gehele Nederlandse overheid.
Om verantwoord vast te kunnen stellen of en in welke mate overheidswebsites aan de eisen van digitale toegankelijkheid voldoen, heeft de stichting drempelvrij.nl een objectieve toets ontwikkeld: de Evaluatiedocumentatie voor de Waarmerkregeling versie 2. Daarmee is het mogelijk om op verschillende niveaus te voldoen. Dit wordt voor de gebruikers zichtbaar door een passend logo. Het van kracht worden van deze versie is aangegrepen om beter in te spelen op behoefte aan advies en ondersteuning. Het Waarmerkenregister laat snel zien hoe ver men op weg is.
De Waarmerkregeling is de koninklijke weg om toegankelijkheid aan te tonen. Zo weet iedere aanbieder aan welke eisen hij moet voldoen, en iedere bezoeker wat hij mag verwachten.
Door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) is onlangs een handleiding beschikbaar gesteld, het zogeheten Toepassingskader Webrichtlijnen versie 2. Dat helpt eigenaren van websites om de nodige aanpassingen in hun organisatie en processen door te voeren om de digitale toegankelijkheid duurzaam te borgen.
Op verzoek van het ministerie van BZK heeft de stichting een vergelijkend onderzoek laten uitvoeren van de Evaluatiedocumentatie en het Toepassingskader. Dit bevat aanbevelingen om beide nog beter op elkaar af te stemmen.
Nieuwe impulsen
Om overheden verder te ondersteunen, heeft drempelvrij.nl een Toegankelijkheidsregister in ontwikkeling waarin gecertificeerde bouwers, ontwerpers, adviseurs en redacteuren zijn opgenomen die aantoonbaar bijdragen aan toegankelijke websites. In de aanbestedingen voor websites kan daarmee rekening worden gehouden
De inspanningen die overheden zich getroosten, krijgen een aanvulling met initiatieven van buiten. Er komt een drempelvrij.nl Burgertoets waarmee bezoekers van websites een kwaliteitsoordeel kunnen geven over publieke digitale dienstverlening. Dit oordeel wordt gebaseerd op de normen van de BurgerServiceCode, en richt zich met name op de volgende basisvoorwaarden:
Toegankelijkheid
Gebruiksvriendelijkheid
Openbaarheid
Zorgvuldigheid
Betrokkenheid
De stichting zal deze eisen nader uitwerken in een app voor gebruikers.
Oproep aan gemeenteraden
Dit jaar bestaat de Stichting drempelvrij.nl 10 jaar. Sinds haar oprichting beijvert zij zich voor digitale toegankelijkheid. Zij zet haar ondersteuning voor aanbieders voort maar verlegt het accent naar belanghebbenden. Daarom richt zij zich tot de nieuw gekozen gemeenteraden met de oproep om in de komende raadsprogramma’s en collegeakkoorden prominent aandacht te geven aan toegankelijkheid in brede zin.
29 april gepubliceerd op drempelvrij.nl