Een groep betrokken burgers uit verschillende Europese landen die de publieke dienstverlening willen verbeteren, heeft het initiatief genomen tot een oproep aan de de Europese Unie om burgers meer te betrekken bij de totstandkoming en uitvoering van de overheidsbeleid. Het initiatief heeft de vorm van een Open Verklaring aan de Ministeriele Conferentie die op 18 november a.s.in het kader van het Zweedse EU-voorzitterschap wordt gehouden in de stad Malmo.
In die verklaring gaan de initiatiefnemers in op de kansen die Web 2.0 biedt en zetten zij uiteen wat een “open overheid” is. Ze formuleren drie principes die daarvoor nodig zijn: Participatie, Transparantie en Zelfredzaamheid. Deze benadering grotendeels ontleend aan de Nederlandse BurgerServiceCode, die 10 principes beschrijft voor de nieuwe relatie tussen burger en overheid.
Wie betere publieke dienstverlening een goed hart toedraagt (en wie doet dat niet?) wordt opgeroepen de petitie te ondertekenen.
Vanuit alle landen worden er steunbetuigingen verzameld. Laten we onze ambitie als gidsland waarmaken en zorgen dat Nederland met de meeste ondertekenaars deze European Beauty Contest wint!
OPEN VERKLARING OVER EUROPESE PUBLIEKE DIENSTVERLENING 2.0
De vraagstukken van de moderne samenleving zijn te ingewikkeld om door overheden alleen te worden opgelost. Terwijl het traditionele overheidsbeleid probeert publieke diensten te automatiseren en zelfbediening aan te moedigen, zal de grootste invloed van web 2.0 zijn om dienstverlening te verbeteren door samenwerking, transparantie en kennisdeling.
Europa moet deze gelegenheid aangrijpen om de relatie tussen burger en overheid op nieuwe leest te schoeien door publieke instituties open te stellen en burgers toe te rusten voor een meer actieve rol in de publieke dienstverlening.
Als burgers willen we volledig inzicht in alle activiteiten die in ons belang worden ondernomen. Wij willen een bijdrage kunnen leveren aan overheidsbeleid op het moment dat dit wordt ontwikkeld, uitgevoerd en geevalueerd. Wij willen actief worden betrokken in het ontwerp en de levering van publieke diensten, met voldoende gelegenheid om onze visie te geven en met meer en meer beslissingsmogelijkheden in onze handen. Wij willen dat alle overheidsinformatie van wetsontwerp tot begrotingscyclus voor burgers toegankelijk, begrijpelijk, toepasbaar en herbruikbaar wordt. Het gaat er niet om de rol van de overheid terug te dringen, ons doel is dat open samenwerking zal leiden tot betere dienstverlening en hogere besluitvormingskwaliteit.
Tegen deze achtergrond stellen wij drie kernbeginselen voor waaraan Europese publieke dienstverlening moet voldoen:
1. Transparantie
Alle overheidsorganisaties moeten “transparant zijn, tenzij” en moeten het publiek voorzien van duidelijke, actuele informatie over alle aspecten van hun functioneren en besluitvorming. Er moeten ook robuuste mechanismen komen waarmee burgers grotere inzichtelijkheid kunnen afdwingen op die terreinen waar zij dit nodig achten. Overheidsinstellingen moeten hun informatie openbaar maken overeenkomstig open standaarden en in herbruikbaar formaat (waarbij uiteraard volledig recht wordt gedaan aan privacy aspecten).
2. Participatie
De overheid dient proactief te streven naar inbreng van burgers in al haar activiteiten, van gebruikersbetrokkenheid bij het inrichten van diensten tot publieke participatie in de beleidsontwikkeling. Deze input dient openbaar te zijn voor andere burgers en de overheid behoort er in het openbaar op te reageren. De vaardigheid om met burgers samen te werken, moet een kerncompetentie van de overheid worden.
3. Zelfredzaamheid
Overheidsorganen moeten zich omvormen tot platforms voor publieke waardecreatie. Met name moet overheidsdata op zodanige wijze beschikbaar komen dat anderen daarop kunnen voortbouwen. Overheidsorganen dienen burgers in staat te stellen hun problemen zelf op te lossen door hen de benodigde instrumenten en middelen te verschaffen. Zij moeten burgers ook behandelen als eigenaars van hun eigen persoonsgegevens en hen de kans bieden te checken hoe deze gegevens worden gedeeld.
Wij realiseren ons dat de uitvoering van deze beginselen tijd en moeite kost omdat besturingsmechanismen moeten worden aangepast, maar wij zijn van mening dat dit het hart is van beoogde transformatie van de overheid. Burgers handelen al naar deze ideeen om de publieke dienstverlening “van buiten af” te veranderen, maar overheden moeten dit proces ondersteunen en versnellen
Wij roepen Europese overheden en de Europese Commissie op om deze beginselen in hun actieprogramma’s in te bedden zodat de burgers van Europa zo spoedig mogelijk kunnen profiteren van de voordelen van een transparante, participatieve en ontvankelijke overheid.