Verkiezingen zijn er niet alleen voor om een nieuwe gemeenteraad te kiezen, maar evenzeer om partijen af te rekenen op wat ze hebben gedaan of nagelaten. Daarom moeten stemhulpen niet alleen informatie bevatten over beloftes voor de toekomst, maar ook over keuzes uit het verleden. Om dat laatste mogelijk te maken heeft Burgerlink juist deze week de vernieuwde website www.watstemtmijnraad.nl gelanceerd.
Volgens een artikel van hoogleraar Michiel S. de Vries in Trouw van 18 februari 2010 voldoen Kieskompas en Stemwijzer niet aan eisen voor goede advisering. Er zou inhoudelijk het nodige mis zijn met de twee stemhulpen voor de gemeenteraadsverkiezingen: “Beide gaan namelijk alleen uit van wat partijen zeggen dat ze gaan doen”. Volgens de schrijver is het “een omissie dat geen vragen zijn opgenomen over onderwerpen die in de afgelopen tijd in de gemeenteraden zijn behandeld” want men moet kunnen nagaan “of partijen hun verkiezingsbeloftes van vier jaar geleden zijn nagekomen”.
Het is volkomen terecht dat burgers bij verkiezingen niet alleen moeten afgaan op wat partijen voor de toekomst beloven, maar zich ook moeten kunnen baseren op informatie over ingenomen standpunten in het verleden. Of de makers van Kieskompas en Stemwijzer er zich te gemakkelijk vanaf hebben gemaakt, zoals schrijver beweert, valt echter te bezien. De informatie die hij mist is namelijk niet systematisch voorhanden of heel lastig te verzamelen. Doordat 431 gemeenten ieder op hun eigen manier en veelal op ouderwetse wijze stemmingen over raadsbesluiten vastleggen, is niet zomaar te achterhalen welke keuze een partij (laat staan een politicus) over een bepaald onderwerp heeft gemaakt.
Toevallig op dezelfde dag dat dit artikel verscheen, lanceerde staatssecretaris Bijleveld echter een instrument dit dit euvel gaat verhelpen. De door Burgerlink beheerde website www.watstemtmijnraad.nl biedt geïnteresseerden per gemeente een doorlopend overzicht van alle gehouden stemmingen en de standpunten daarover van raadsfracties en individuele politici. Op dit moment doen ca. 20 gemeenten mee en draaien er nog eens 20 op proef. De gegevens zijn beschikbaar in open data formaat en daarmee in allerlei situaties bruikbaar. Zo kunnen ze worden gekoppeld aan het Raadsinformatiesysteem. Iedere gemeente kan dit instrument kosteloos inzetten en hoeft niet zelf het wiel uit te vinden. Hoe het werkt is te zien op deze “explanimatie”
Kortom, als alle gemeenten meewerken, kan er de volgende keer overal een stemwijzer of kieskompas met terugwerkende kracht zijn. Een mooi eerste besluit voor alle aanstaande gemeenteraden die hun kiezers serieus nemen! Burgers die niet willen afwachten tot hun raad het initiatief neemt, kunnen dit aan de orde stellen via het andere instrument dat de staatssecretaris tegelijkertijd op 18 februari lanceerde: de vernieuwde website www.petities.nl
Overigens is een kompas of wijzer ook niet meer dan het zegt, namelijk een hulpmiddel om je koers te bepalen. Het al dan niet gehoor geven aan de oproep van de schrijver in Trouw (“Vaar op 3 maart liever op je eigen kompas”) moet iedere burger zelf bepalen!
Meer over WatStemtMijnRaad